Ака уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Курнавӑш шкулӗнче Елчӗк тата Шупашкар районӗсенчи чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсен семинарӗ пулса иртрӗ. Семинар ӗҫне Чӑваш Республикин вӗренӳ институчӗн доценчӗ Н.Г. Иванова хутшӑнчӗ.
Н.Н. Круглова вӗрентекен Елен Нарпи ҫырнӑ «Тивӗҫ» калавӗ тӑрӑх 6-мӗш класра вӗренекенсемпе уҫӑ урок ирттерчӗ. Вӑл «Килти вулав кӗнекинчи» асӑннӑ калава суйласа илни те ахаль мар. Елен Нарпи 9-10–мӗш классенче Курнавӑш шкулӗнче пӗлӳ илнӗ. Вырӑскасси ялӗнчен шкула ҫӳрекен Елена Димитриевӑн литература еннелле пысӑк туртӑм пуррине вӗрентекен ун чухнех асӑрханӑ. Уйрӑмах Лена пултарулӑх сочиненийӗсене илемлӗ те сӑнарлӑ чӗлхепе ҫырма пултарни пурне те савӑнтарнӑ. Малашнехи пурнӑҫ ҫулне те вӑл аслӑ шкулпах ҫыхӑнтарнӑ. И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнчен вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн кунтах студентсене вӗрентме юлать.
Волейболла ҫак вӑхӑтра Шӑмаршӑсем кӑна мар, Кӳкеҫре те ӑмӑртаҫҫӗ. Кун пирки «Тӑван Ен» хаҫат сайчӗ пӗлтерет.
Вӑл акан 10-мӗшӗнче Кукеҫри «Улӑп» сывлӑхпа спорт центрӗнче пулнӑ. Ӑна Шупашкар районӗн депутатсен Пухӑвӗн депутачӗ пулнӑ Владислав Григорьева асӑнса ирттернӗ, ӑмӑртӑва Шупашкар районӗнчи арҫынсен командисем хутшӑннӑ. Волейбол турнирӗ кӑҫал иккӗмӗш хут иртрӗ ӗнтӗ.
Ӑмӑртӑва пурӗ 5 ушкӑн хутшӑннӑ. Пӗрремӗш вырӑн депутатпа пӗрле вӗреннӗскерсене лекрӗ, 2-мӗш вырӑн — «Улӑп» комплексӑн командине. Атайкассисем, депутат ентешӗсем — 3-мӗш вырӑн йышӑнчӗҫ.
Владислав Вячеславович Атайкассинчи пӗтӗмӗшле вӑтам пӗлӳ паракан шкул директорӗ пулса ӗҫленӗ. Вӑл тӑрӑшнипе юлашки ҫулсенче ҫак шкул вӗрентӳ тата воспитани ӗҫӗнче нумай ҫитӗнӳсем туса пынӑ. Учительсемпе ачасем республикӑри тата районсенчи нумай олимпиадӑсемпе конкурссенче ҫӗнтернӗ. Сывӑ пурнӑҫ йӗркине пропагандӑлас тӗлӗшпе те кунта пысӑк ӗҫсем туса пынӑ. Владислав Вячеславович ытларах волейбол килӗштернӗ.
Пушӑн 29-мӗшӗнче Иккасси ял вулавӑшӗнче литературӑпа поэзи каҫӗ пулчӗ, ӑна Орлов Георгий Фёдорович ҫуралнӑранпа 85 ҫул ҫитнӗ ятпа ирттерчӗҫ. Паллӑ ҫыравҫӑ ҫак тӑрӑхра ӳснӗ — Толиккасси ялӗнче ҫуралнӑ.
Литература каҫне пуҫланӑ май вулавӑш ертӳҫи Михайлова А.М. ҫыравҫӑн кун-ҫулӗпе тата ун пултарулӑхӗпе паллаштарчӗ. Мероприяти пухӑннисемшӗн интереслӗ иртрӗ, кашни хӑйне валли мӗн те пулин ҫӗнни пӗлчӗ: Иккасси шкулӗнче вӗренекен 5-6 класс вӗренекенӗсем поэтӑн сӑввисене вуласа пачӗҫ; Федотова Ю.Т. вӗренекен ҫак шкулта 2005 ҫулта ҫыравҫӑпа тӗл пулнӑ саманта аса илчӗ; Иккасси ҫынни Иванов В.А. ҫыравҫӑн романӗсем пирки каласа пачӗ.
Шупашкар районӗнчи халӑха социаллӑ хӳтлӗх парас тӗлӗшпе ӗҫлекен пайӗ ку уйӑхра 11 ҫынна ача ҫуратсан пӗр хут паракан пособи укҫине 127, 87 пин тенкӗлӗх тӳленӗ. 2010 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнчен пуҫласа кашни ача валли паракан пособи укҫи 10988 тенкӗ те 85 пуспа танлашать.
Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа районта пурӗ 22 ача ҫуралнӑ, вӗсемшӗн 238,76 пин тенкӗ тӳленӗ.
Иртнӗ канмалли кунсенче Лида Евсеева, Кӳкеҫри «Пӳрнеске» ача сачӗн «Пукане» юрӑпа ташӑ ансамблӗн ҫамрӑк таланчӗ ҫак конкурса хутшӑнса, мала тухнӑ. Республикӑри инҫекурав чӑвашла юрлакан ачасен эстрада конкурсне 4-мӗш хут ирттерет ӗнтӗ. Ачасем те, ашшӗ-амӑшӗсем те, педагогсем те питӗ тӑрӑшса хатӗрленеҫҫӗ ӑна яланах. Ҫак ҫитӗнӳ вӑл — пурте пӗрле вӑй хурса туптанӑ ҫитӗнӳ. Конкурс вӗҫленмен-ха. Малта — гала-концерт.
«Мехел» ӑмӑртӑва йӗркелекенсем: «Чувашия» патшалӑхинҫерадиокомпани, Чӑваш республикин композиторсен пӗрлешӗвӗ тата Чӑваш патшалӑх филармонийӗ.
Ӑмӑртурӑва 6-17 ҫулхи ачасем хутшӑнаҫҫӗ (виҫӗ ушкӑн: 6-9, 10-13 тата 14-17 ҫулхисем). Нарӑсӑн 13-мӗшӗнче конкурса хутшӑнма юрӑхлисене суйланӑ, пуш уйӑхӗн 13-мӗшӗнче вара — вӗсен хушшинче ҫӗнтерӳҫӗсене палӑртнӑ. Ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче гала-концерт иртӗ.
Паян, пушӑн 13-мӗшӗнче, «Янташсем» Шупашкар районӗнчи Ҫатра-Лапсар шкулне ҫитрӗҫ — кунта вӗренекен шкул ачисене хӑйсен юррисене юрласа савӑнӑҫ кӳчӗҫ. Концертра нумай ҫӗнӗ юрӑ пулчӗ — вӗсен концерчӗсене тӑтӑшах ҫӳрекенсем уйӑрса та илчӗҫ пулӗ.
«Янташ» ушкӑн килнине пӗлсе шкулта ашшӗ-амӑшӗсемпе тӗлпулу йӗркеленӗ — ҫавна май итлекенсен йышӗ самай пысӑкччӗ.
Концерт итлекенсен кӑмӑлне тивӗҫтерни кашни юрӑна тӑвӑллӑн алӑ ҫупса кӗтсе илнинчех тата юрӑ вӗҫленсен ҫавӑн пекех алӑ ҫупса пахаланинчен сисӗнчӗ. «Янташсем» те ӑна сиссе юрӑ хыҫҫӑн юрӑ шӑрантарчӗҫ — пӗри тепринчен илемлӗрех те ӑшӑрах. Ҫавна май ирхи ҫанталӑк та ӑшӑнчӗ пулас — сивӗ ҫил таҫта кайса кӗчӗ, ҫурт тӑррисенчи юр ирӗлсе пат та пат тумлама пуҫларӗ. Уйрӑмах «Ҫуркунне» юрӑ хыҫҫӑн епле ан ӑшӑттӑр тата?
Концерта вӗҫленӗ май «Янташ» ушкӑн ачасене чӑваш чӗлхине упрама, ӑна чун-чӗререн вӗренме каларӗҫ. Ашшӗ-амӑшӗсене те аякка тӑма сӗнмерӗҫ — тӑван чӗлхене вӗрентесси, ӑна мӗн ачаран юратма хӑнӑхтарасси вӗсенчен ытларах килет терӗҫ.
Пуш уйӑхӗн 12-мӗшӗнче ҫанталӑк хӑйӗн ӑшшине ытлашшиех палӑртмарӗ — юрӗ те ҫӑватчӗ, сивӗ ҫилӗ те пите чӗпӗте-чӗпӗте илетчӗ. Шупашкарти «Mega Galaxy» культурӑпа кану центрӗнче вара питӗ ӑшӑччӗ — кунта 15 сехетре «Чӑваш пики-2010» ӑмӑрту пуҫланчӗ.
«Чӑваш пики-2010» ята илес тесе 12 хӗр тупӑшрӗҫ — хӑйсен пултарулӑхӗпе, сӑпайлӑхӗпе, илемлӗхӗпе тата маттурлӑхӗпе мала тухма тӑрӑшрӗҫ. Пикесем ҫак районсемпе хуласенчен пулчӗҫ — Ананьева Ольга (Етӗрне), Иванова Наталия (Канаш районӗ), Кириллова Аня (Комсомольски районӗ), Томасова Татьяна (Краскоармейски районӗ), Андреева Татьяна (Муркаш районӗ), Кудрявцева Алина (Патӑрьел районӗ), Александрова Наталия (Сӗнтӗрвӑрри районӗ), Краснова Марина (Ҫӗмерле районӗ), Королева Алиса (Тӑвай районӗ), Арсентьева Ольга (Шупашкар), Иванщикова Екатерина (Шупашкар районӗ), Михайлова Надежда (Элӗк районӗ).
Пуш уйӑхӗн 12-мӗшӗнче (вӑл кун эрнекуна лекет) Шупашкарти «Mega Galaxy» ятлӑ культурӑпа кану центрӗнче «Чӑваш пики-2010» ӑмӑртӑвӗ иртӗ. Кӑҫал вӑл 4-мӗш хут пулӗ.
Ӑмӑртӑва пурӗ 17-25 ҫулхи 13 хӗр хутшӑнӗ. Йӗпреҫ, Канаш, Комсомольски, Патӑрьел, Сӗнтӗрвӑрри, Тӑвай, Хӗрлӗ Чутай, Шупашкар, Элӗк районӗн пикисем пулӗҫ. Шупашкар хулинчен те пӗр хӗр хутшӑнӗ.
Ӑмӑртуҫӑсен чи хитре, чи маттур, чи сӑпайлӑ, чи ӗҫчен пике вырӑнне йышӑнма хӑйсене тӗрлӗ енчен кӑтартма тивӗ — чӑваш халӑх йӑли-йӗркисемпе ун кун-ҫулне те пӗлмелле, чӑваш тумне тӑхӑнса хӑйсен илемне те кӑтартмалла, пултарулӑхпа та палӑрмалла. Ӑмӑрту вӗҫӗнче вӗсен тата жюрие чӑвашсен апат-ҫимӗҫӗпе хӑналамалла. Паллах, хӑйсем хатӗрленӗскерпе, лавккара туяннипе мар.
Мала тухнӑ хӗр пӗтӗм Раҫҫей шайӗнчи «Чӑваш пике» ӑмӑртӑва хутшӑнӗ — унта вара ытти регисонсенчи пикесемпе тупӑшса маттурлӑха кӑтартма тивӗ. Ӑмарту Шупашкарта (иртӗ ҫулсенче Мускавра ытларах иртетчӗ) кӑҫалах иртӗ.
Нарӑсӑн 19-мӗшӗнче Шупашкар районӗнче вырнаҫнӑ Ҫатра-Лапсарти пӗтӗмӗшле тӗп пӗлӳ паракан шкулта Лидия Сарине шкул ачисемпе тӗл пулчӗ. Ачасем валли ҫыракан паллӑ ҫыравҫӑна вӗренекенсем кӑмӑллӑн кӗтсе илчӗҫ — ыйтусем парса ун пурнӑҫӗпе кӑсӑкланчӗҫ, парнепе чыслама та манмарӗҫ.
Лидия Сарине тӗлпулура хӑйӗн ҫинчен каласа пачӗ, ачасене сӑвӑсемпе паллаштарчӗ.
Тӗлпулу вӗҫленнӗ хыҫҫӑн хаклӑ хӑна шкулти музейпе паллашрӗ. Экскурсие 7-мӗш класра вӗренекен Леонтьева Оксана ирттерчӗ — шкулӑн историйӗпе, унӑн чаплӑ вӗренекенӗсемпе паллаштарчӗ.
Нарӑсӑн 3-мӗшӗнче Чӑваш Республикин Вӗренӳ институчӗн чӑваш чӗлхипе литератури кафедри йӗркеленипе «10-11 классен чӑваш литератури учебникӗсемпе хрестоматийӗсем» темӑпа ҫавра сӗтел иртрӗ. Ҫавра сӗтел тӗллевӗ — авторсене учебникпа хрестоматисен ҫӗнӗ кӑларӑмӗ валли сӗнӳ парасси. Калаҫӑва кашни районтанах килнӗ вӗрентекенсем хутшӑнчӗҫ. Канашлӑва Чӑваш Республикинчи тӑван чӗлхе вӗрентекенӗсен ассоциацийӗн ертӳҫи Г.Л.Никифоров уҫрӗ. Чи малтанах 10-мӗш класӑн вӗренӳ кӗнекин авторӗ В.Г.Родионов профессор тата 11-мӗш класс вӗренӳ кӗнекин авторӗ Г.И.Федоров профессор сӑмах илчӗҫ, ҫӗнӗ кӗнекесен тытӑмӗ ҫинчен каласа пачӗҫ. Чӑваш Республикин Вӗрентӳ министерствин тӗп специалисчӗ И.В.Ядранская, Вӗренӳ институчӗн чӑваш чӗлхипе литератури кафедрин пуҫлӑхӗ Ю.М.Виноградов, Чӑваш наци лицейӗн вӗрентекенӗ Г.Л.Никифоров, Шупашкар районӗнчи Кӑшавӑш шкулӗн вӗрентекенӗ Е.
+9.3 °C